Rozmowa z dr. hab. Michałem Lubiną, prof. UJ oraz spotkanie autorskie

Podczas Forum Gospodarczego nie zabrakło także wyjątkowo ciekawych rozmów i spotkań autorskich. Jedną z nich była rozmowa z prof. Michałem Lubiną, którą przeprowadził Bogusław Chrabota – Redaktor Naczelny Rzeczpospolitej. Po rozmowie odbyło się także spotkanie autorskie z Panem Profesorem poświęcone Jego najnowszej książce pt. „Niedźwiedź w objęciach smoka. Jak Rosja została młodszym bratem Chin”.

Profesor Michał Lubina to jeden z najlepszych i najbardziej szanowanych ekspertów ds. Azji i polityki państw azjatyckich w Polsce. Podczas Forum Gospodarczego w Tarnowie odbył ekscytującą rozmowę z Redaktorem Naczelnym Bogusławem Chrabotą na temat aktualnej sytuacji w Chinach i polityce chińskiej.

Redaktor Chrabota rozpoczął rozmowę od zapytania Pana Profesora o aktualne protesty, które przetaczają się przez Chiny.

Profesor żartobliwie zwrócił uwagę, iż za aktualne protesty w dużej mierze odpowiedzialny jest mundial w Katarze. Chińczycy oglądają mecze piłki nożnej i widzą, że świat wcale nie jest pogrążony w pandemii koronawirusa o czym przekonuje codzienna chińska propaganda, podczas gdy w Chinach występuje bardzo restrykcyjna polityka nocovid, która uziemiła w domach dziesiątki milionów ludzi. Aktualne protesty są więc wynikiem zmęczenia społeczeństwa chińskiego ciągłymi i bardzo uciążliwymi restrykcjami sanitarnymi.

Następnie Profesor przedstawił interesującą konstatację dotyczącą cen biletów lotniczych do Chin. „Mąż mojej koleżanki pracuje w robotyce i musiał z Tajwanu polecieć do Chin. Proszę zgadnąć ile kosztowały go w euro bilety w obie strony?”. „5 tysięcy euro” – odpowiedział Redaktor, co było wielkim niedoszacowaniem, ponieważ aktualnie koszt tak bliskiej podróży wynosi, aż 25 tysięcy euro – co wywołało zdziwienie wszystkich zebranych. Pandemia wiele zmieniła, to co kiedyś było normalnością i kosztowało tysiąc euro, biorąc pod uwagę politykę nocovid w Chinach uczyniło wiele procesów i usług niezwykle drogimi.

Na pytanie: Czy problem aktualnych protestów może być istotny? Redaktor otrzymał szybką i krótką odpowiedź – „Raczej nie. Spodziewam się, że protesty zostaną stłumione”. Na pytanie dotyczące ruchów demokratycznych w chinach Profesor wskazał ich marginalne znaczenie i poparcie społeczne, które szacuje na poziomie maksymalnie 10% społeczeństwa. Zaznaczył jednak, że są to wyłącznie szacunki, ponieważ Chiny są bardzo zamkniętym krajem i właściwie bardzo mało o nim wiadomo.

Rozmowa dotyczyła następnie problemu z autocenzurą chińskich naukowców, którzy nawet gdy znajdują się na Zachodzie nie są wstanie mówić o prawdziwych Chinach. „Zasadniczo naukowcy chińscy chwalą reżim, co wynika z wielkich osiągnięć cywilizacyjnych tego kraju na przestrzeni ostatnich dekad. Jest to system, który wyciągnął z biedy ponad pół miliarda ludzi”. – kontynuował Profesor Lubina.  Jest to dla nich ważniejsze niż ciemne strony reżimu w postaci represji, nacjonalizmu i szowinizmu chińskiego. Chiny przeszły niesamowitą drogę, w latach 90. w chińskich  miastach przeważali zagraniczni turyści. Tuż przed pandemią stanowili już tylko 2%. Świadczy to o sukcesie Chin i promocji turystyki wewnętrznej tego kraju. Dzięki temu gigantyczne pieniądze pozostają w kraju. Chiny skopiowały rozwiązanie francuskie w tej kwestii. – mówił Profesor Lubina. Pandemia skończyła jednak ten układ. Doszło do głębokiego izolacjonizmu Chin – dodał Redaktor Chrabota.

Profesor zapytany o przyszłość Chin po raz kolejny odpowiedział znaną chińską maksymą– „co było podzielone – będzie zjednoczone, co było zjednoczone – będzie podzielone”. Profesor zwrócił uwagę na dominującą w świecie opinię, iż nastąpi nowy podział światowy z głównymi ośrodkami w Stanach Zjednoczonych i Chinach. Jednak Chiny nie będą chciały być skazane na izolowaną Rosję, a swoją ekspansję opierać na gospodarce. Zaznaczył, iż izolowana Rosja jest w aktualnym układzie młodszym partnerem Chin i jedynie rezerwuarem surowcowym. Profesor wątpi w poważne wsparcie militarne Chin dla Rosji ze względu na to, iż wytworzona sytuacja jest dla Chin bardzo korzystna. Według Profesora Chiny bojąc się sankcji nie będą otwarcie pomagać Rosji, bo mają za dużo do stracenia. Za to ukryta pomoc i pozory iż Chiny są neutralne będzie kontynuowana. Według Profesora Putin jako warchoł, który podminowuje porządek świata jest korzystny dla Chin, ponieważ odciąga uwagę od samych Chin, a jeszcze bardziej korzystnym byłoby zwycięstwo Rosji w wojnie i destabilizacja na długie lata części Europy. Publicznie Chiny popierają Rosję w aspektach wizerunkowych, jest to jednak relacja asymetryczna typu win-win, w której to Chińczycy zdobywają coraz większą przewagę nad Rosją wymuszając przez słabość coraz korzystniejsze umowy.

Profesor odrzucił jednak twierdzenie Redaktora Chraboty, iż Chiny będą poważnie zabiegać o rewizję granic ze słabnącą lub upadającą Rosją. Według niego chińska rekonkwista terytorialna zostanie skierowana w inne rejony. „Po pierwsze – Tajwan. Po drugie linia 9 kresek i kontrola nad morzem południowochińskim, co już będzie bardzo dużym wyzwaniem. Po trzecie jeżeli już terytoria Azji to raczej kierunek Mongolski, następnie tereny północnej Birmy, Laosu, Tadżykistanu, Kirgistanu i dopiero dużo dalej obszary Syberyjskie. Chiny to nie kultura ziemi (jak Rosja), to kultura wpływu gospodarczego” – dodał Profesor.

Rozmowa została zakończona podsumowaniem najważniejszych tez z książki Pana Profesora. Po pierwsze – relacje chińsko-rosyjskie są plecy w plecy, dzięki czemu mogą realizować swoje interesy na innych polach. Rosja skupia się na obszarze postradzieckim, Chiny zaś na Tajwanie i morzu południowochińskim. Po drugie kraje te łączy antyamerykanizm, gdzie aktualny porządek blokuje wzrost znaczenia tych krajów. Celem jest zakończenie hegemonii USA. Po trzecie – pieniądze i handel wzajemny. Z jednej strony ropa, gaz i węgiel z rezerwuaru surowcowego jakim jest Rosja, Rosja zaś zdobywa stały dochód kierowany do rąk oligarchów. Jest to model asymetryczny, ponieważ Chiny zyskują więcej, ale Rosja nie traci.

Po rozmowie uczestnicy Forum Gospodarczego mogli spotkać się z autorem, porozmawiać oraz uzyskać egzemplarz najnowszej książki Profesora Michała Lubiny pt. „Niedźwiedź w objęciach smoka. Jak Rosja została młodszym bratem Chin”, której lekturę serdecznie polecamy!