Relacja z webinarium: „Polityka energetyczna Polski i Czech do 2050 r.“ 20 maja 2022 Forum Polsko-Czeskie We wtorek 17 maja 2022 roku o godzinie 11:00 odbyło się webinarium na temat: „Polityka energetyczna Polski i Czech do 2050 r.“ w ramach projektu „Polska i Czechy wobec wyzwań polityki klimatycznej“ finansowanego z budżetu państwa w ramach konkursu Ministra Spraw Zagranicznych RP. Wysokość dotacji wyniosła 60 000,00 zł. Dyskusję moderował ekspert w zakresie bezpieczeństwa energetycznego i ekonomicznego ze Szkoły Głównej Handlowej, Pan Krzysztof Księżopolski. Dalszymi uczestnikami webinarium byli: poseł na Sejm RP, członek Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych (ESK), Pan Paweł Poncyljusz; Doradca ministra z Departamentu Energii i Ochrony Klimatu Ministerstwa Środowiska Czech, Pan Lukáš Minařík; Dyrektor Departamentu Funduszy Europejskich i Instrumentów Rozwojowych Ministerstwa Aktywów Państwowych, Pan Michał Godlewski; Dyrektor Sekcji Majątkowo-Prawnej Agencji Rezerw Materiałowych Czech, Pan Vladimír Kudyn; Dyrektor Departamentu Strategii Energetycznej i Współpracy z Zagranicą Ministerstwa Przemysłu i Handlu Czech, Pan Antonín Beran oraz Prezes Społeczeństwa na rzecz zrównoważonego życia (STUŽ), Pan Jiří Dlouhý. Dyskusję rozpoczął Dyrektor Biura Prasowego Fundacji Instytut Studiów Wschodnich, Pan Jarosław Baziak, który powitał gości oraz oddał słowo Przewodniczącemu Rady Programowej Forum Ekonomicznego, Panu Zygmuntowi Berdychowskiemu. Pan przewodniczący wyraził przekonanie, że przyjęcie i realizacja bardzo ambitnej agendy dotyczącej polityki klimatycznej w Europie, przedstawionej przez komisarza Fransa Timmermansa, była bardzo ważna, ale w kontekście wydarzeń, które miały miejsce na przestrzeni ostatnich miesięcy widać, że bardzo ambitny program dzisiaj jest już nieaktualny. Pan Berdychowski podał dwa powody jego nieaktualności, nie można jego zdaniem realizować transformację na tanim gazie, bo jego cena już jest wysoka ze względu na wojnę. Po drugie jest w części nieaktualna dlatego, bo branża wydobycia i rafinacji metali rzadkich w Chinach uległa konsolidacji w ręku państwa, jest w związku z tym podatna na politykę zagraniczną Chińskiej republiki ludowej. Moderator Krzysztof Księżopolski powitał uczestników dyskusji i zadał pierwsze pytanie Dyrektorowi Michałowi Godlewskiemu jak widzi możliwość wykorzystania polityki w zakresie rozwoju infrastruktury gazowej oraz możliwości zaopatrywania Czech w gaz? Dyrektor Godlewski stwierdził, że jeżeli chodzi o dywersyfikację w zakresie gazu, to Polska jest zasadniczo nie w najgorszej sytuacji. W Polsce przez ostatnie niecałe 20 lat były projekty gazowe konsekwentnie realizowane. Dywersyfikacja wymagała przebudowania całego systemu gazowego w Polsce. Udało się je zrealizować i teraz są finiszowane i to nam teraz pozwala myśleć o tym, żeby również gazem dzielić się z sąsiadami. Interkonektor z Czechami już jest, ze Słowacją jest na ukończeniu, niedawno został oddany z Litwą. Moderator pytał dyrektora Berana, jakie są oczekiwania dotyczące Polski ze strony Czech. Czy oczekują Czechy w przyszłości zwiększenia przepustowości? Antonín Beran odpowiedział, że Czechy zgodnie z Państwową koncepcją energetyczną ważną od 2015 roku starają się wykorzystać wszystkie możliwe źródła, które są do dyspozycji. Czechy będą starać się wykorzystać też potencjał LNG terminalów w Europie, jak i w terminalu w Świnoujściu. Czechy planują aktualizować swoją koncepcję energetyczną i uwzględnić aktualną sytuację. W ramach mixu energetycznego Czechy kładą nacisk na energetykę jądrową i odnawialne źródła energii. Moderator stwierdził, że większość państw europejskich ma problem z wypełnieniem zbiorników z gazem. Pytanie kierował do dyrektora Kudyna w jakim stopniu kierunek polski może wpłynąć na przygotowanie Czech do przejścia bez turbulencji okresu zimowego, gdzie zapotrzebowanie na gaz wzrasta? Antonín Kudyn myśli, że cała Europa przygotowuje się na dalszy sezon, która jest zależna od dużej ilości czynników: między innymi na tym, kto jest właścicielem infrastruktury, zbiorników, kto handluje gazem. Czechy tutaj nie odgrywają ważną role, dlatego muszą negocjować. Jak będziemy współpracować, będziemy przygotowani na następną zimę. Krzysztof Księżopolski skierował dyskusję na poziom europejski. Zadał pytanie posłowi Pawłowi Poncyljuszowi, w jakim stopniu działania w UE, na przykład wspólne zakupy ropy i gazu, będzie wpływało na współprace polsko-czeską, czy ją też może osłabić? Poseł Paweł Poncyljusz widzi we wspólnych zakupach (RePowerEU) wielką szansę dla Polski i państw sąsiednich w kategoriach wspólnej polityki energetycznej. Jest to ważne z tego punktu widzenia, że UE będzie próbować harmonizować cały system zakupów gazu, może ropy, może innych nośników energii. Po pierwsze tym nie będziemy rywalizować co do ceny a też wolumen zakupowy może powodować, że cena będzie racjonalna i adekwatna do rynku. Druga rzecz jest taka, że Rosja pojedyncze państwa UE traktuje inaczej. Dla Polski jest dużym zaskoczeniem twarda postawa Gazpromu, który mówi odcinamy Polskę od gazu. Ale dywersyfikacja, która od wielu lat była budowana w Polsce, będzie nam się opłacała. Interkonektory takie jak Stork, oraz docelowo może Stork II powodują to, że będziemy się mogli wzajemnie zasilać. Republika Czeska dysponuje elektrowniami atomowymi, ma pewien wolumen energii, który może się przydać w naszej transformacji. Może to nie być droższa energia, niż ta u nas generowana z węgla. Zaczynamy się z sobą zbliżać w pełnych politykach i trzymać razem. Moderator Księżopolski stwierdził, że Europa jest otoczona gazem, problemem jest infrastruktura. Jak polityka klimatyczna będzie wyglądać. Jaka jest perspektywa Czech dotycząca polityki klimatycznej, czy Czechy widzą potrzebę zmian, czy też nie? Takie pytanie zostało zadane dyrektorowi Minaříkowi, który odpowiedział, że polityka klimatyczna Czech jest harmonizowana z celami UE, Czechy zobowiązali się osiągnąć do 2050 roku neutralność klimatyczną zgodnie z celami Porozumienia paryskiego. Polityka ochrony klimatu w Republice Czeskiej jest ważny dokument strategiczny. Osiągniecie celów zdaniem dyrektora nie ma barier i jest przekonany, że obecna sytuacja jeszcze wzmacnia potrzebę osiągniecia celów w obszarze klimatu. Wspieranie kotłów gazowych się skończyło. Wsparcie jest teraz przekierowane na pompy ciepła, znaczy, że Czechy więcej koncentrują się na odnawialne źródła zamiast gazu ziemnego. Zdaniem Krzysztofa Księżopolskiego wspólnym problemem są kwestie cen, kosztów ogrzewania. Jak czeskie społeczeństwo patrzy na kwestie polityki klimatycznej UE i czy jest w stanie ponieść wyższe koszty wynikające z zakończenia importu gazu i ropy naftowej do UE? To pytanie moderator skierował do prezesa Dlouhýho. Jiří Dlouhý widzi potencjał współpracy w dziedzinie odnawialnych źródeł energii, ale jego zdaniem pompy ciepła są nie dostępne, bo trzeba czekać rok i dłużej. Właśnie w tym widzi potencjał wzajemnej współpracy Polski i Czech, żeby ludzie mieli możliwość wyposażyć się w odnawialne źródła energii. Czego oczekują Polacy? Pytanie to zostało skierowane do posła Poncyljusza, który stwierdził, że Polska jest na innym etapie, niż Czechy, bo w Polsce jest kilka milionów domów, które są opalane starymi piecami. Możemy dokonać skoku jednej generacji, bo pakiet Fit for 55 miał spowodować, by polska gospodarka transformowała się z epoki węgla, na epokę gazu i docelowo na epokę odnawialnych źródeł. Zdaniem posła trzeba przeskoczyć etap gazu. Ludzie w Polsce zaczęli sami budować panele fotowoltaiczne na swoich dachach. Zdaniem posła osoby, które mają panele fotowoltaiczne i dostawiają sobie pompy ciepła mogą się energetycznie usamodzielnić. Moderator zadał pytanie dyrektorowi Minaříkowi oraz Godlewskiemu, czy istnieje szansa na współpracę stworzenia form wzajemnego wspierania w dziedzinie rozwoju technologicznego? Lukáš Minařík myśli, że istnieje wielki potencjał do rozwoju technologicznego. Czechy wspierają badania w dziedzinie energetyki. Michał Godlewski widzi duże pole do współpracy. Pakiet Fit for 55 będzie wymagał znacznej korekty. Największym wyzwaniem jest magazynowanie energii. Moderator otworzył też temat dotyczący atomu. Jaka jest perspektywa Ministerstwa Aktywów Państwowych w kwestii tego, czy tylko w obszarze małych albo i dużych elektrowni atomowych może Polska uzyskać efekt synergii? Pytanie zostało zadane dyrektorowi Godlewskiemu, który odpowiedział, że w przypadku dużych elektrowni ma Polska zdecydowanie więcej do nauki ze strony sąsiadów Czech i Słowacji. Bo tam reaktory stoją i pracują. W Polsce jeszcze tego źródła brakuje, dlatego dyrektor widzi wielki potencjał współpracy. Polska może skorzystać z doświadczenia Czech i Słowacji. Czechy słowami dyrektora Berana wspierają połączenie sieci gazociągów Stork II oraz wzmocnienie innych sieci oraz wyraził nadzieję, że wzajemna współpraca w połączeniach gazowych pomoże poprawić bezpieczeństwo energetyczne Polski, Czech i UE. Moderator Krzysztof Księżopolski na koniec dyskusji stwierdził, że tematów do omówienia jest bardzo dużo i jest przekonany, że tego typu rozmowy i współpraca są potrzebne. Dobrą możliwością kontynuowania rozmów będzie Forum Ekonomiczne w Karpaczu, który odbędzie się w dniach 6. – 8. września 2022 roku. Całe nagranie z webinarium na temat: „Polityka energetyczna Polski i Czech do 2050 r.“ można wysłuchać na stronie Instytutu Studiów Wschodnich oraz na profilu ISW na Facebooku. Zapraszamy do wysłuchania: Nagranie z webinarium „Polityka energetyczna Polski i Czech do 2050 r.” – Forum Ekonomiczne (forum-ekonomiczne.pl) Forum Ekonomiczne / Economic Forum – Strona główna | Facebook Projekt finansowany z budżetu państwa w ramach konkursu Ministra Spraw Zagranicznych RP „Forum Polsko-Czeskie 2022”. Nazwa zadania: Webinar „Polityka energetyczna Polski i Czech do 2050 r.” Opis zadania: Webinar online dotyczący przyszłości polityki energetycznej w Polsce i w Czechach będzie stanowił wstęp do ścieżki tematycznej pt. Aktualne wyzwania polityki klimatycznej w Polsce i w Czechach. Wysokość dotacji: 60 000,00 zł; Całkowita wysokość dotacji: 60 000,00 zł „Publikacja wyraża wyłącznie poglądy autora i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP”.
