Przyszłość Ukrainy, Londyn, 28 listopada 2023 r.

W dn. 28.11.2023 r. w Londynie odbyła się konferencja międzynarodowa, zorganizowana przez Instytut Studiów Wschodnich we współpracy z partnerem lokalnym – The New Europeans, z udziałem ponad 60 osób. Konferencja uzyskała również wsparcie finansowe ze strony The Federal Trust (W. Brytania), Jean Monnet Association (Francja) i Niemieckiego Związku Dziennikarzy (Niemcy). W części inauguracyjnej odbyła się prezentacja Forum Ekonomicznego w Karpaczu oraz najnowszego Raportu Ekonomicznego FE i SGH. Uczestnicy otrzymali również elektroniczne wersje materiału informacyjnego o Forum Ekonomicznym i Raportu Forum Ekonomicznego i SGH 2023.

W panelu „Wzmocnienie długoterminowej współpracy w zakresie bezpieczeństwa” Bob Seeley, Deputowany Izby Gmin, Współprzewodniczący Grupy Parlamentarnej ds. Ukrainy (W. Brytania) potwierdził gotowość NATO do przyjęcia Ukrainy, zgodnie z decyzjami szczytu NATO w Wilnie z lipca 2023 r., wskazując przy tym na dłuższy, niż zakładano pierwotnie czas osiągnięcia pełnej technicznej interoperacyjności sił zbrojnych Ukrainy z jej przyszłymi sojusznikami. Sygnalizował też potrzebę podtrzymania poparcia dla Ukrainy w jej wojnie z agresorem rosyjskim, szczególnie w kontekście angażującej uwagę mediów sytuacji konfliktowej na Bliskim Wschodzie (Strefa Gazy), czemu służyłoby m.in. oczekiwane większe sukcesy militarne wojsk ukraińskich na froncie. W pierwszej kolejności Zachód będzie dalej koncentrował się na dostawach amunicji i uzbrojenia dla walczącej Ukrainy. 

Tematyka warsztatów obejmować będzie również dyskusję o sile i przewagach kobiet w polityce, mając na celu inspirowanie aktywnych przedstawicielek społeczności lokalnych do udziału w procesie decyzyjnym na poziomie lokalnym i krajowym. Wśród prelegentów znajdą się: Magdalena Sobkowiak, Prezeska Kobiety w Centrum; Radosław Korzeniewski, wójt gminy Dąbrówka; Adam Lubiak, Starosta wołomiński oraz Yulia Vusenko, członkini organizacji ANTS i deputowana Wołyńskiej Rady Obwodowej.

Marek Siwiec, b. Wiceprzewodniczący Parlamentu Europejskiego i b. członek Grupy PE-Ukraina, b. Szef BBN wskazał na potrzebę przestawienia się NATO z trybu działania w warunkach względnego pokoju na tryb działania w warunkach konfliktu zbrojnego.

Posłanka do Parlamentu Ukrainy Maria Ionova, Współzałożycielka Ukraińskiego Kongresu Kobiet, apelowała o wspólne z NATO powstrzymanie Rosji przed ewentualną dalsza agresją i zniweczenie jej planów ofensywnych. Podkreślała, że wsparcie Zachodu jest inwestycją z jego własne bezpieczeństwo  i obroną demokracji i jej wartości. Apelowała tez o nieuleganie działającym na korzyść Rosji nastrojom antyukraińskim, odwołującym się do takich niekorzystnych dla społeczeństw zachodnich efektów wojny, jak wyższe ceny energii itp. 

W panelu „Czy i kiedy? Droga Ukrainy do członkostwa w UE”, Baronessa Julie Smith z Newnham, Rzecznik Liberalnych Demokratów w Izbie Lordów podkreśliła, że jak dotąd istnieje zasadniczy konsensus polityczny w ramach UE na przyjęcie Ukrainy, wskazując przy tym na zagrożenie tego procesu ze strony niektórych członków, w tym Węgier, które obrały kurs antydemokratyczny i na zbliżenie z Rosją. 

Olivier Védrine (Stowarzyszenie Jean Monnet, Francja) wyraził umiarkowany optymizm w kwestii szans na osiągnięcie przez Ukrainę pełnego członkostwa w UE, podkreślając przy tym szybkie zmiany świadomościowe, zachodzące w społeczeństwie ukraińskim, które zbliżają je do krajów zachodnich i struktur UE i NATO. Wskazał też na potrzebę przyśpieszenia decyzji Zachodu ws. zbliżenia strukturalnego z Ukrainą w kontekście spodziewanej wiosennej ofensywy rosyjskiej na froncie, w tym potrzebę przestawienia się NATO na fazę gospodarki czasu wojny, mając po drugiej stronie Rosję, faktycznie funkcjonującą już gospodarczo w warunkach wojny.

Wolfgang Ressmann, Przewodniczący Dialogu Medialnego (Niemcy) wyraził nadzieję, że aktywne współdziałanie Ukrainy i Zachodu doprowadzą do przekształcenia Ukrainy w wiarygodnego partnera Zachodu.

W panelu „Demokracja, wolność mediów i prawa człowieka”, paneliści (Mika Beuster, Prezes Niemieckiego Związku Dziennikarzy, Katia Glod,  European Policy Network, Marty Deyevsky, The Independent) byli zasadniczo zgodni co do tego, że pomimo podejmowanych przez władze ukraińskie działań mających na celu przeciwdziałanie korupcji, pozostaje ona problemem trudnym i szkodliwym dla ukraińskiego społeczeństwa, co m.in. potwierdzają sondaże. Problem stał się jeszcze bardziej palący  w czasie, kiedy Ukraińcy stawiają czoła rosyjskiej inwazji. Wolność mediów i poszanowanie praw człowieka to z kolei dwa kolejne kryteria, według których można ocenić prawidłowe funkcjonowanie społeczeństwa liberalno-demokratycznego. Ukraina plasuje się w dolnej trzeciej części wszystkich krajów pod względem sytuacji w zakresie praw człowieka. Wskazana jest większa aktywność mediów i instytucji zachodnich we współpracy z Ukrainą w celu przeciwdziałania propagandzie rosyjskiej, fałszującej rzeczywistość w ramach działań hybrydowych. 

W panelu „Odbudowa i przyszłość ukraińskiej gospodarki w kontekście perspektyw rozwoju ekonomicznego Europy w najbliższym okresie” Alex Sobel, poseł do Izby Gmin z ramienia Partii Pracy, Współprzewodniczący Grupy Międzyparlamentarnej UK-Ukraina przypomniał, że realne koszty odbudowy powojennej Ukrainy szacowane są już na kwotę ok. 1 bln USD, a osiągnięcie takiego poziomu finansowania będzie wymagało mobilizacji zasobów zarówno z sektora publicznego, jak i prywatnego. Jednocześnie odbudowa może pomóc w modernizacji kraju, w tym zwiększenia udziału zielonej energii i wyposażeniu go w pozycję cennego partnera handlowego w przyszłości. Rola władz lokalnych i powracających uchodźców będzie również kluczowa dla zapewnienia sukcesu.

Profesor Władimir Mychnienko (Uniwersytet Oksfordzki, W. Brytania) wskazał, że wysiłek rekonstrukcyjny powinien przynieść Ukrainie 10% wzrost PKB. Z kolei Olga Tokariuk z Chatham House (W. Brytania) wskazała, że w wyniku fali uchodźców z Ukrainy z powodu wojny, kraj traci ok. 6% PKB rocznie, a do ich powrotu konieczne są duże nakłady na budowę i odbudowę zasobów mieszkaniowych i infrastruktury. 

Timothy Ash (Program Rosja i Eurazja, Chatham House, W. Brytania)  wymienił sektor prywatny oraz sięgnięcie po zamrożone rosyjskie zasoby i depozyty oraz banki zachodnie, w tym EBRD, jako potencjalne źródła finansowania odbudowy gospodarki Ukrainy. Wskazano też na potrzebę inwestowania w tzw. gospodarkę wiedzy oraz rozważenie emisji ukraińskich obligacji rekonstrukcyjnych, jako dodatkowego zasilenia budżetu powojennej odbudowy kraju. 

+++

W przeddzień konferencji, 27.11.2023, odbyło się spotkanie w Izbie Gmin z kierownictwem Grupy Parlamentarnej W. Brytania-Ukraina: Tony Lloys LP), Alex Sobel (LP) i Dr Bob Seely (CP), z udziałem panelistów z Polski i Ukrainy. Na spotkaniu strona brytyjska podkreśliła ponadpartyjny konsensus ws. wsparcia wysiłku militarnego Ukrainy w wojnie przeciw agresji rosyjskiej oraz planowanych działań rekonstrukcyjnych. Podkreślono, że wojna Ukrainy z putinowską Rosją w efekcie wzmacnia bezpieczeństwo Europy i Zachodu i jest jednocześnie frontem walki o demokrację i jej wartości. Brytyjscy parlamentarzyści ze zrozumieniem odnieśli się do decyzji władz Ukrainy o nieprzeprowadzeniu w terminie konstytucyjnym wyborów powszechnych w aktualnych uwarunkowaniach stanu wojny. 

28 listopada 2023 r. w Londynie odbyła się konferencja „Przyszłość Ukrainy”, współorganizowana przez Fundację Instytut Studiów Wschodnich (ISW) oraz The New Europeans. Wydarzenie to przyciągnęło uwagę ekspertów i decydentów z całego świata. 

Główne kierunki dyskusji skupiły się na kluczowych wyzwaniach i perspektywach dla Ukrainy.

https://youtu.be/HOd10c2Udys

https://youtu.be/1fIMrvqkWLI

https://youtu.be/Onp9uN9hjNc