Polsko-Węgierskie Forum Samorządowe – 6-7 wrzesień 2022 roku – podsumowanie

Fundacja Instytut Studiów Wschodnich w ramach XXXI Forum Ekonomicznego w Karpaczu, które odbyło się w dniach 6-8 września 2022 roku, zorganizowała Polsko-Węgierskie Forum Samorządowe. Forum odbyło się w dniach 6-7 września 2022 r. Relacje i współpraca polsko-węgierska ma swoje ponad 1000-letnie korzenie i jest wyjątkowo istotna dla rozwoju potencjału Europy Środkowej. Istnieją odmienne stanowiska Warszawy i Budapesztu, ale o relacje trzeba dbać i starać się ich rozwijać. Tylko dbanie o dobre relacje i próba odnajdywania tego, co nas łączy a nie dzieli jest warunkiem dobrej współpracy na przyszłość i zapewnienie bezpieczeństwa w regionie.

Projekt był współfinansowany ze środków Instytutu Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka. Opinie uczestników panelowych dyskusji były wyłącznie poglądami panelistów i nie mogą być utożsamiane z oficjalnym stanowiskiem Instytutu Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka. Forum pozostawało z jedenastu dyskusji panelowych oraz wydarzeniami towarzyszącymi poświęconymi m. in.: turystyce, sprawiedliwej transformacji energetycznej, kwestiami związanymi z samorządem, wspólnej historii oraz wzajemnym dwustronnym relacjom Polski i Węgier.

W dyskusjach w ramach Polsko-Węgierskiego Forum Samorządowego uczestniczyło blisko 200 osób samorządowców, dziennikarzy i osób związanych z biznesem. Spotkania były okazją do przeprowadzenia rozmów na najważniejsze tematy dotyczące relacji polsko-węgierskich oraz okazją do nawiązania przyszłych kontaktów, które zaowocują w przyszłości. Uczestnicy uznali za konieczne zintensyfikowanie współpracy na poziomie samorządowym i rozwój stosunków dwustronnych.

Pierwszym tematem Polsko-Węgierskiego Forum Samorządowego w dniu 6 września 2022 r.  był panel pt. Sprawiedliwa transformacja – strategia dla Europy Środkowej. Uczestnicy dyskusji omawiali jeden z najgorętszych tematów dyskusji ostatnich lat – sprawiedliwą transformację energetyczną i z tym związane odejście od wydobycia i zużycia węgla oraz rozbudowanie zrównoważonych metod wytwarzania energii, co wymaga kosztów społecznych. Paneliści starali się uzgodnić, jaką strategię powinny obrać państwa Europy Środkowej. Moderatorem dyskusji był przewodniczący Forum Ruchu Europejskiego – Marcin Święcicki. Uczestnikami dyskusji byli Jan Mazur – zastępca dyrektora ds. gospodarki leśnej z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie. Dyrektor ds. strategii z Prohumán Group na Węgrzech – Dávid József Szabó. Przewodniczący gospodarczego gabinetu cieni BCC – Janusz Steinhoff oraz prezes V4SDG – Visegrad for Sustainability z Węgier – András Volom. Panelowa dyskusja odbyła się o godz. 15:40.    

Kolejny panel był poświęcony tematowi pt. Media w świecie mediów. Europa Środkowa, a świat i Europa. Uczestnicy dyskutowali o kondycji oraz o stanie mediów w naszym regionie. Można było dowiedzieć się, jak wygląda rynek medialny oraz jak przekłada się to na decyzje polityczne i biznesowe w obu krajach. Dyskusję poprowadził jako moderator prezes zarządu Fundacji Polska Wielki Projekt – Grzegorz Górny. Uczestnikami dyskusji byli: przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych Sejmu Rzeczypospolitej – Marek Kuchciński, doradca w Biurze Bezpieczeństwa Narodowego Polski – Andrzej Zybertowicz. Punkt widzenia Węgier reprezentował Barnabás Heincz – menedżer ds. public relations z czasopisma Hype&Hyper. Paweł Lisicki, który piastuje stanowisko redaktora naczelnego w Tygodniku Do Rzeczy prezentował polski punkt widzenia w sprawie mediów. Dalszym uczestnikiem był dziennikarza Fratrii – Goran Andrijanic. Panelowa dyskusja odbyła się w dniu 6 września 2022 r. o godz. 16:50.   

Dalszy dzień dyskusji (7 września 2022 r.) otworzyła debata pt. Polska-Węgry. Węgry-Polska. 2022. Paneliści omówili ważne wydarzenia 2022 roku, który jest rokiem rozpoczęcia wojny, kryzysu i starali się pochylić się nad tym, co czeka cały region, w tym szczególnie Polskę i Węgry. Uczestnicy dyskusji starali się wytyczyć obszary, które mogą Polskę i Węgry w przyszłości łączyć, ale również ewentualnie dzielić. Dyskusję poprowadził dyrektor Instytutu Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka – Maciej Szymanowski. Panelistami byli: członek Komisji Rewizyjnej Fundacji im. Wacława Felczaka z Węgier – Klára Mándli, wicemarszałek Sejmu Rzeczypospolitej – Ryszard Terlecki, parlament Węgier reprezentował przewodniczący Komisji ds. Zagranicznych Zgromadzenia Narodowego Węgier – Zsolt Németh. Swój głos w dyskusji zabrali także naukowiec z Fundacji Századvég – Loránd István Szakáli oraz członek Rady Instytutu Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka – Marek Natusiewicz. Panelowa dyskusja odbyła się w dniu 7 września 2022 r. o godz. 11:10.   

Dalszą dyskusją, która odbyła się o godz. 11:10 była dyskusja pt. Inwestycje w regionach. Jak dzięki funduszom zmieniają się europejskie miasta i regiony? Uczestnicy dyskusji zastanawiali się nad receptą na wyjście z kryzysu po pandemii. Doszli do wniosku, że ważnym wyjściem z kryzysu mogą być inwestycje, które są najlepszym narzędziem do tworzenia nowych miejsc pracy i modernizacji infrastruktury. Paneliści omówili polski Program Inwestycji Strategicznych, który ma na celu zwiększenie skali inwestycji publicznych m. in. w infrastrukturę wodno-kanalizacyjną, modernizację źródeł ciepła czy gospodarowanie odpadami w postaci bezzwrotnego dofinansowanie inwestycji. Moderatorem dyskusji był prorektor ds. finansów i rozwoju Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu – Bartłomiej Nita. Węgierski punkt widzenia reprezentował były eurokomisarz oraz minister rozwoju regionalnego Węgier – Tibor Navracsics. Minister Grzegorz Puda z Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej przedstawił sytuację w Polsce. Wymiar wojewódzki reprezentował marszałek Województwa Dolnośląskiego – Cezary Przybylski oraz jego czeski odpowiednik Hetman Libereckiego Kraju – Martin Půta. Dalszym uczestnikiem dyskusji był członek zarządu BFF Banking Group – Radosław Moks.

Rola miast w polityce zagranicznej miała też swoje miejsce w ramach Forum. Temu tematowi poświęcony został panel pt. Rola miast w kształtowaniu polityki zagranicznej. Uczestnicy dyskusji dyskutowali na temat statusu miast oraz ich wpływ na kształtowanie polityki międzynarodowej. Większość globalnych wyzwań takich jak energia i ochrona przed zmianami klimatycznymi dotyczy właśnie miast. Paneliści zastanawiali się, czy działania w dziedzinie polityki zagranicznej zarezerwowane są tylko dla największych aglomeracji, czy również dla małych miejscowości. Dyskutujący starali się odpowiedzieć na pytanie, jakie korzyści płyną z aktywnie prowadzonej polityki zagranicznej w miastach i gminach. Moderatorem dyskusji był dziennikarz zajmujący się biznesem i strategią z węgierskiego Hype&Hyper – Benedek Réfi. Uczestnikami dyskusji byli Tadeusz Chrzan – poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Burmistrz miasta Piwniczna-Zdrój – Dariusz Chorużyk. Swoje poglądy na dany temat przedstawiła Eszter Pomezaskiné Szabó – prezes Women Business Angels z Węgier oraz przewodniczący komisji finansów, rozwoju miast i środowiska z węgierskiego miasta Balatonalmádi – Gyula Kajári. Panelowa dyskusja odbyła się o godz. 12:35.

To, co łączy Polski i Węgry jest zapewne historia, której został poświęcony panel pt. Historia która łączy – jak pielęgnować wspólne dziedzictwo? Polska i Węgry od wieków podążają tą samą drogą. Relacje tych dwóch państw zostały zapoczątkowane już w czasach św. Stefana oraz Mieszka I i trwają do dnia dzisiejszego. To były motywy przewodnie dalszej dyskusji w ramach Forum. Dyskutujący starali się odpowiedzieć na pytanie, jak czerpać z ogromu dziedzictwa kulturowego, ponad 1000 lat historii i przekazać je kolejnym pokoleniom. Moderatorem dyskusji był menedżer ds. public relations z węgierskiego Hype&Hyper – Barnabás Heincz. Uczestnikami dyskusji byli Ewa Draus – wicemarszałek Województwa Podkarpackiego. Poseł na Sejm Rzeczypospolitej – Michał Wypij. Dalszą dyskutującą była Viktória Lilla Pató – badacz naukowa z Narodowego Uniwersytetu Służby Publicznej z Węgier oraz dyrektor generalny Instytutu Historii Politycznej – Gábor Egry. Panelowa dyskusja odbyła się w dniu o godz. 13:45.

Potwierdzeniem wyjątkowości polsko-węgierskich relacji była rozmowa, która odbyła się w dniu 7 września 2022 o godz. 14:30 pt. O współpracy polsko-węgierskiej – spotkanie przewodniczących parlamentarnych komisji spraw zagranicznych. Dyskusje przewodniczących parlamentarnych komisji spraw zagranicznych poprowadził redaktor naczelny tygodnika Sieci – Jacek Karnowski. Gośćmi Forum byli Zsolt Németh – przewodniczący komisji ds. zagranicznych Zgromadzenia Narodowego Węgier oraz Marek Kuchciński – przewodniczący komisji spraw zagranicznych Sejmu Rzeczypospolitej.

Turystyka jest bardzo istotnym obszarem, który może wzmocnić wzajemne się poznanie. Uczestnicy dyskusji pt. Turystyka – jak optymalnie wykorzystać szansę na rozwój gospodarczy regionu? dyskutowali o jednym z najdynamiczniej rozwijających się sektorów gospodarki – o turystyce, zwłaszcza po zastoju spowodowanym pandemią Covid-19, która znacząco dotknęła tej branży. Branża ta zapewnia środki do życia setkom milionów ludzi na świecie, jednocześnie jest ważnym czynnikiem stymulującym gospodarkę, umożliwiającym rozwój wielu regionów i krajów. Od funkcjonowania rynku turystycznego zależy istnienie wielu gałęzi gospodarki, ale także budowa świadomości społecznej, identyfikacji regionalnej ludności oraz budowa korzystnych postaw społecznych. Potencjał turystyczny kreują m.in. inwestycje w projekty z zakresu rewitalizacji przestrzeni miejskiej, kultury oraz sportu i rekreacji poprzez poprawę estetyki otoczenia oraz wzrost jego atrakcyjności. Moderatorem dyskusji był prezes Małopolskiej Organizacji Turystycznej – Grzegorz Biedroń. Uczestnikami dyskusji byli Andrzej Gut-Mostowy – sekretarz stanu Ministerstwa Sportu i Turystyki. Węgry reprezentowała dyrektor zarządzająca z organizacji Nyiregyhazi Turisztikai Nonprofit Kft. z miasta Nyíregyháza – Marianna Furkóné Szabó. Dalszym uczestnikiem dyskusji był sekretarz stanu ds. rozwoju gospodarczego Ministerstwa Zrównoważonego Rozwoju i Turystyki z Czarnogóry – Armend Milla. W dyskusji uczestniczyli również członek Rady Programowej Forum Ekonomicznego – Jerzy Meysztowicz oraz dyrektor Departamentu promocji, sportu i turystyki Województwa Lubelskiego – Artur Domański. Panelowa dyskusja odbyła się o godz. 14:55.

Nazwa Polsko-Węgierskie Forum Samorządowe wręcz wymaga poświeceniu uwagi samorządom w Polsce i na Węgrzech. Dyskusja pt. Rola samorządów w budowaniu kapitału społecznego była okazją do dyskusji na temat realności spełnienia obietnic przedwyborczych kryjących się za hasłami „Najważniejszy jest człowiek“ oraz „Z myślą o mieszkańcach“. W rękach samorządów jest wiele narzędzi, które mogą pomóc w budowaniu kapitału społecznego regionu. Niektórzy włodarze stawiają na aktywizację zawodową mieszkańców, inni na współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dyskutujący starali się odpowiedzieć na pytanie, które działania są najbardziej skuteczne. Moderatorem dyskusji był redaktor naczelny Visegrád Post – Ferenc Almássy. Uczestnikami dyskusji byli Gustaw Marek Brzezin – marszałek Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Poseł na Sejm Rzeczypospolitej – Dominika Chorosińska. Dalszym uczestnikiem dyskusji byli wicemarszałek Komitatu Peszt – János Ádám Karácsony oraz starosta ze Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu – Marek Kwiatkowski. Panelowa dyskusja odbyła się o godz. 16:05.

Wymiar dwustronnej współpracy Polski i Węgier najbardziej przez obywateli widoczny jest na poziomie miast i gmin, które ze sobą współpracują. Dlatego nie mogło na Forum zabraknąć dyskusji pt. Miasta i regiony partnerskie – jakie korzyści możemy czerpać ze współpracy międzynarodowej? Polska z Węgrami mają wybudowaną bogatą sieć miast i gmin partnerskich – ponad 160 utrwalonych kontaktów. Uczestnicy dyskusji starali się odpowiedzieć na pytanie, jakie wspólne (polsko-węgierskie) działania można realizować w zakresie współpracy gospodarczej i kulturalnej. Moderatorem dyskusji był Dénes András Nagy z Kolegium Wyszehradzkiego Narodowego Uniwersytetu Służby Publicznej z Węgier. Uczestnikami dyskusji byli Ferenc Kovács – prezydent miasta Nyíregyháza. Wiceprezes zarządu Związku Samorządów Polskich – Dawid Chrobak oraz członek Kuratorium Fundacji im. Wacława Felczaka z Węgier – Mihály Rosonczy-Kovács. Panelowa dyskusja odbyła się w dniu o godz. 17:15.

Ostatnią dyskusją przeprowadzoną w ramach Polsko-Węgierskiego Forum Samorządowego w dniu 7 września o godz. 17:15 była panelowa dyskusja poświęcona szerszej współpracy w regionie pt. Czy inicjatywa Trójmorza może zapewnić równowagę w Europie? To właśnie projekt Trójmorza, może być szansą na dobrą współprace sąsiadów w regionie Europy środkowej i wschodniej. Jest to projekt niewątpliwie atrakcyjny wizerunkowo i jego inicjatorami była Polska i Chorwacja. Uczestnicy dyskusji mówili o rezultatach wynikających z tej inicjatywy, przede wszystkim w dziedzinie rozwoju gospodarki. Europa Środkowa połączona ze sobą silnymi więzami twardej infrastruktury transportowej, energetycznej oraz cyfrowej ma szanse być najbardziej atrakcyjnym inwestycyjnie regionem. Dyskutujący starali się odpowiedzieć na pytanie, czy Trójmorze ma szansę stać się realną siłą geopolityczną na Starym Kontynencie. Dyskusję prowadził jako moderator serbski dziennikarz i kolumnista dla Polityka, Oslobodjenje, Slobioden Pecat – Boško Jakšić. Uczestnikami dyskusji byli profesor i prodziekan Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II – Wojciech Gizicki. Swój punkt widzenia przedstawili również Grzegorz Górny – prezes zarządu Fundacji Polska Wielki Projekt oraz Zdzisław Szwed – członek zarządu Województwa Lubelskiego. Węgierski punkt widzenia przedstawił dyrektor ds. strategii z Prohumán Group – Dávid József Szabó i zapatrywanie się Słowacji na inicjatywę Trójmorza przedstawił Tomáš Strážay – dyrektor Centrum Badań Słowackiego Stowarzyszenia Polityki Zagranicznej.

Ostatnią dyskusją przeprowadzoną w ramach Forum Polsko-Czeskiego podczas XXXI Forum Ekonomicznego był temat Zrównoważony rozwój dla środowiska. Uczestnicy dyskusji zastanawiali się nad tym, jak można połączyć ochronę środowiska z pogarszającą się sytuacją gospodarczą w kontekście jakości powietrza biorąc pod uwagę napięcia budżetowe Polski i Czech. Paneliści wskazali priorytety na przyszłość, nakreślili główne problemy na jakie należy zwrócić uwagę podczas tworzenia strategii naszych krajów w celu realizacji projektu gospodarki zeroemisyjnej i niskoemisyjnej. Dyskusję poprowadziła senior research fellow z Instytutu ds. polityki europejskiej Europeum – Kateřina Davidová, która rozmawiała z posłem na Sejm RP – Jackiem Protasiewiczem, z wice-hetmanem kraju Hradeckiego – Arnoštem Štěpánekiem. Kraj Liberecki reprezentował członek rady regionalnej – Václav Židek, który w ramach kraju kieruje resortem środowiska i rolnictwa.

Kultura miała też swoje ważne i niezastąpione miejsce w postaci prezentacji książki Balázsa Orbána pt. „Tabliczka mnożenia. Rzecz o węgierskim myśleniu strategicznym”. Prezentacja książki, której autor opisał strategię, cele i motywy Budapesztu, które są widoczne na działaniach rządu na Węgrzech przyciągnęła dużo zainteresowanych słuchaczy. Książka oferuje sporo wiedzy opartych na faktach i sprawdzonych źródłach. Prowadzącym dyskusji był poseł na Sejm Rzeczypospolitej Piotr Babinetz. Książkę Balázsa Orbána prezentował dyrektor Centrum studiów europejskich z Kolegium Mathiasa Corvinusa – Rodrigo Ballester. Prezentacji towarzyszył koncert węgierskiej wokalistki Márty Sebestyén. Prezentacja książki oraz koncert odbyli się w dniu 7 września 2022 r. o godz. 19:30.

Zadanie publiczne jest współfinansowane ze środków Instytutu Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka. Publikacja wyraża jedynie poglądy autorów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Instytutu Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka.