Po pierwsze rodzina. Polskie i węgierskie programy społeczne omawiane w trakcie III Forum Polska – Węgry

W całej Europie olbrzymie wyzwanie stanowi starzenie się społeczeństw. Starając się zwiększyć współczynnik dzietności kraje przygotowują rożne odpowiedzi na problem. O społecznych programach węgierskich i polskich w trakcie III Forum Polska – Węgry rozmawiali z Bogusławem Chrabotą, Redaktorem Naczelnym Rzeczpospolitej: Monika Dunai, Deputowana Zgromadzenia Narodowego Wegier oraz Stanisław Szwed, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny.

Monika Dunai rozpoczęła stwierdzeniem, że poprawa sytuacji w zakresie wzrostu demograficznego wymaga perspektywy wieloletniej oraz rozwiązań systemowych. Implementowana od 2010 r. polityka prorodzinna na Węgrzech ma na celu zapewnić rodzinom pomoc tak, aby decyzja o posiadaniu dziecka nie wiązała się z obawami o pogorszenie sytuacji ekonomicznej. Na Węgrzech rodziny uzyskują wsparcie w wielu kwestiach w tym zakresie. Dunai podała tu przykład sytuacji, w której rodzic może zostać z dzieckiem przez 3 pierwsze lata jego życia otrzymując zasiłek. Jeśli natomiast ktoś podejmuje jednak decyzję o powrocie do pracy przed ukończeniem 3rż dziecka – otrzymuje nadal ten sam zasiłek. Redaktor Chrabota spytał, czy program analogiczny do świadczenia 500 + jest dyskutowany na Węgrzech. Deputowana zauważyła, że kwota ta stanowi w zasadzie ekwiwalent węgierskich ulg podatkowych dla rodzin.

W odpowiedzi na uwagę, że widać dziś, iż transfery bezpośrednie takie jak 500 + okazują się niezupełnie wystarczającą zachętą do posiadania potomstwa, Stanisław Szwed uznał, iż na brak wzrostu mają wpływ aspekty demograficzne a program 500 + pozytywnie wpłynął na zatrzymanie spadku dzietności w takich okolicznościach. Teraz natomiast nadszedł czas na kolejne etapy i instrumenty w strategii? Stanisław Szwed stwierdził, że według badań młodzi ludzie potrzebują: poprawy warunków mieszkalnych, stabilnego zatrudnienia oraz zabezpieczenia finansowego. W programie Polski Ład rząd zaplanował wsparcie dla rodzin, m.in..: rodzinny kapitał opiekuńczy dla drugiego, trzeciego i kolejnego dziecka, programy wsparcia opieki żłobkowej, etc.

Monika Dunai przyznała z kolei, że ludzie na Węgrzech w większości mieszkają w wynajętych mieszkaniach – priorytet stanowią zatem ulgi na zakup mieszkania. Każdy, kto posiada min. 1 – 2 dzieci to w którymś momencie otrzymuje wsparcie w ramach finansowania mieszkań – indywidualnie w zależności od konkretnych przypadków.

Bogusław Chrabota zauważył, że Polska nie włożyła takiego wysiłku jak Węgry w proces repatriacji obywateli. Stabilizacja rynku pracy w Polsce w pierwszej kolejności, według Stanisława Szweda, wymaga zabiegów o powrót Polaków do kraju. Monika Dunai z kolei uważa, że dzięki wzrostowi płac i poziomu bezpieczeństwa finansowego oraz sanitarnego w czasie pandemii udało się sprowadzić wielu Węgrów na powrót do kraju. Niemniej Węgry nadal borykają się, np. z emigracją lekarzy, czemu starają się aktywnie zapobiegać, m.in. zapewniając wzrost płac.

Zadanie publiczne jest współfinansowane ze środków Instytutu Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka. Publikacja wyraża jedynie poglądy autorów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Instytutu Współpracy Polsko-Węgierskiej im. W. Felczaka.