O tym jak poprawić jakość w polskim systemie zdrowia na I Forum Ochrony Zdrowia (19 – 20 czerwca 2023)

Podczas pierwszego Forum Ochrony Zdrowia nie mogło zabraknąć tematów związanych z jakością w systemie zdrowia. Jednym z paneli dyskusyjnych, gdzie ten temat był poruszony, był panel „Jak poprawić jakość w polskim systemie zdrowia”.

Moderator:

Michał Czarnuch, Partner, Szef Praktyki Life Sciences, Domański Zakrzewski Palinka

Paneliści:

Andrzej Jaworski – Prezes Zarządu PZU Zdrowie SA

Andrzej Matyja – Wiceprezes Okręgowej Izby Lekarskiej w Krakowie

Bartłomiej Chmielowiec – Rzecznik Praw Pacjenta

Marcin Gruchała – Rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego

Marcin Foryś – Prezes Zarządu Supra Brokers S.A.

Adam Niedzielski –  Minister Zdrowia

Moderator rozpoczął dyskusję od skierowanego do Adama Niedzielskiego pytania o projekt ustawy o jakości. Odpowiadając na pytanie Adam Niedzielski zaznaczył, że wielu jego poprzedników zajmowało się już tym tematem. Były różne rzutki, jednak należy zebrać te rzutki w jeden wielki plan modernizacji. „Zebraliśmy wszystkie te tematy, podczas debaty zdefiniowaliśmy jakość, temat akredytacji autoryzacji i zaprezentowaliśmy kompleksowe pomysły prawne. Co prawda ustawa wpadła w bardzo polityczny grunt, gdzie wszędzie nawet niepotrzebnie wyczuwane są wybory. Stworzyliśmy pewnego rodzaju konstytucję jakości, ale niestety przegraliśmy o jeden głos. Choć nie odpuszczamy tego tematu, podzieliliśmy tą ustawę na dwie części. Jakość w polskim systemie zdrowia jest dla nas najważniejsza. Po usunięciu kontrowersyjnych zapisów w tym klauzuli, udało się dobrze przegłosować tą ustawę.” – powiedział Minister. 

Następnie Bartłomiej Chmielowiec podkreślił, że ta ustawa posiada bardzo ważny aspekt uczestnictwa pacjentów w ocenie jakości. Drugi ważny aspekt, aby pacjenci mogli zgłaszać uwagi do rzecznika praw pacjenta. I za każdym razem kiedy zapadnie decyzja odnośnie wypłacenia świadczenia, będziemy mieli wiele danych, i możliwości ominięcia podobnych sytuacji. I trzeci element to fundusz kompensacyjny. W Danii co roku wpływa 20 tyś wniosków. U nas znając skalę ludnościową może być nawet ok 100 tyś. To dobrze rozwiązanie, ponieważ pacjenci poszkodowani, zgłaszają się do rzecznika praw pacjenta. I wtedy przy wypłaceniu świadczenia nie ma konieczności wchodzenia na drogę sądową z lekarzem który popełnił błąd. „Szanowni Państwo 300 zł to nie jest wielka kwota, jeśli można pominąć wieloletnią drogę sądową gdzie tylko ok 30% procesów wygrywanych jest na korzyść pacjentów.” – zauważył Rzecznik Praw Pacjenta. 

Odpowiadając na pytanie moderatora jak środowisko lekarskie odczytuje tę ustawę Andrzej Matyja powiedział, że nie chce oceniać w imieniu całej społeczności, natomiast jest gotów podzielić się swoimi spostrzeżeniami. Jego zdaniem jakość leczenia jest najważniejsza, podobnie jak bezpieczeństwo. Nie zapominajmy również o personelu medycznym, on jest również istotnym elementem tego systemu. Te działania są pewnym STARTEM w tym kierunku ku jakości. System, zdaniem Wiceprezesa Okręgowej Izby Lekarskiej w Krakowie, powinien być KOMPLETNY, aby na podstawie ścisłej analizy sytuacji wyciągać wnioski na przyszłość i w razie błędu wypłacać poszkodowanemu odpowiednie świadczenie. Musimy mieć wiedzę i dużo danych, kompletnych danych, szczegółowych, aby wystrzegać się niebezpiecznych sytuacji w przyszłości. Polscy lekarze pracują w warunkach stresu przed ciężkimi decyzjami, boimy się tych ciężkich decyzji. Ważna jest gwarancja bezpieczeństwa dla Lekarzy, aby nie ścigać pojedynczego lekarza za złą decyzję, lecz postawić na wiedzę i przyszłe bezpieczeństwo oraz życie pacjentów. 

Andrzej Jaworski zauważył, że śledził na bieżąco przebieg tej ustawy z perspektywy dużego przedsiębiorstwa. I nie może zrozumieć dlaczego ustawa w pierwotnej wersji została odrzucona. Ponieważ gwarantowała ona bezpieczeństwo każdemu lekarzowi w chwili popełnienia błędu. Błędy się zdarzają, każdy o tym powinien wiedzieć. Wszystkie zapisy, której w tej ustawie są już są stosowane w wielu placówkach. Pacjent ma prawo wiedzieć która placówka jest dla niego najlepsza. I to po stronie placówek jest aby wypadać jak najlepiej w tych rankingach. PZU które ma 130 placówek w Polsce chce kierować swoich pacjentów do najlepszych placówek. Podobnie powinny zrobić wszystkie placówki medyczne, aby kierować własnych pacjentów do najlepszych szpitali. Nie może być tak, że nie wolno oceniać placówek i wysyłać pacjenta tam, gdzie jest akurat wolne nie dając mu możliwości wyboru. 

Marcin Gruchała podkreślił, że jakość i solidarność są podstawą wyksztalcenia. Jakość jest gwarantowana naszą postawą, zaangażowaniem, samokształceniem, dbamy o jakość naszym zachowaniem. Nie mamy mierników jakości. Ustawa pozwala na pomiar. Niewielu ordynatorów wie ile ma zgonów, rehospitalizacji, reoperacji ilości patogenów. Wprowadzenie wewnętrznego systemu jakości jest kluczowe. System jest kluczowy dla lekarza, pozwala nam się porównać, gdzie jest przestrzeń. „W tej chwili pracuję w szpitalu, który buduje wewnętrzy system jakości, studenci biorą udział w takich szkoleniach, sam przeprowadzam takie spotkania z pracownikami, sam składam raporty odnośnie wskaźników” – zaznaczył Rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. 

Marcin Foryś zatrzymał się na kwestii obowiązkowego ubezpieczenia dla podmiotów. Istotne są koszty ubezpieczenia, które są zależne od jakości. W latach 2009-11 podmiot podnosił ceny bez względu na to czy są szkody. Ponieważ na rynku nie było konkurencji. W Polsce najwięcej szkód zgłaszanych jest po świętach, bo ludzie się spotykają, rośnie świadomość ludzi, jest więcej roszczeń. Został wdrożony system clinica raport service. 

Minister Zdrowia zaznaczył, że to dopiero początek drogi, jesteśmy w sytuacji gdy ustawa jest impulsem. Ma zmotywować do zainteresowania się tematem. „Nie chce mówić o deadline, bo on będzie powstawać w jednostkach. Nie możemy wyprzedzać rzeczywistości. My rozpoczynamy drogę, która będzie realizowana przez jednostki.” – powiedział Minister. Istotą nie jest stawka jaką NFZ zaproponuje za lepszą jakość. Trzeba zasygnalizować, że ważne jest stworzenie wewnętrznego systemu jakości w organizacji. Istotą jest zbudowanie w jednostce kultury jakości i  bezpieczeństwa pacjenta. 

Bartłomiej Chmielowiec podkreślił, że wypracowanie programu i celów bezpieczeństwa pacjenta. Kształcenie ustawiczne. Szeroki katalog działań. Ustawa przewiduje stworzenie ankiet. Ważna jest współpraca z rzecznikiem prac pacjentów.