Inwestycje w jakość życia, czyli czego od samorządu chcą obywatele?

Globalizacja, media społecznościowe i mobilność wpływają na postępujące ujednolicenie oczekiwań mieszkańców tak małych jak i dużych miast wobec władz samorządowych  w zakresie wysokiej jakości usług społecznych, jak i tworzonej infrastruktury.

Przestrzeń miejska najmniejszych ośrodków ma być nie gorsza niż miast powiatowych, a miast powiatowych niż wojewódzkich. Wielkość i peryferyjne położenie nie obniżają obecnie w znaczący sposób poziomu społecznych oczekiwań. 

Dotyczy to także czasu realizacji kolejnych inwestycji. O ile jeszcze na przełomie wieków społeczności lokalne skłonne były cierpliwie oczekiwać na poprawę kolejnych elementów infrastruktury, to w kolejnych dekadach XXI wieku ta cierpliwość zdaje się wyczerpywać. 

Obywatel chce żyć lepiej tu i teraz. I właściwie nie ma powodu, by tak nie było. Dostępność środków z budżetu Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego czy kolejne edycje programów finansowanych z budżetu krajowego  takich jak ostatnio Polski Ład czynią te oczekiwania bardzo realnymi. 

Sprawy ważne i ważniejsze – czyli hierarchizacja przedsięwzięć 

Kluczowym problemem jest więc umiejętność hierarchizacji przedsięwzięć. Od oczywistych decyzji przekładających remonty infrastruktury kluczowej, takiej jak wodociągi, kanalizacja i drogi nad budowę kolejnej ścieżki rowerowej, po wybór między budową ogrodu miejskiego a amfiteatru. 

Wszystko to jest jednak rzeczą w istocie prostą i do tego efektowną. Tworzymy nowe obiekty. Przywracamy świetność starym. Zagospodarowujemy przestrzenie miejskie. Nie są to często paradoksalnie przedsięwzięcie zbyt kosztowne. Dofinansowanie ze środków zewnętrznych na poziomie blisko 90% nie należy wcale do rzadkości. 

Prawdziwe wyzwanie zaczyna się później. Obywatel nie oczekuje bowiem jedynie budowy infrastruktury. Oczekuje jej właściwego utrzymania i wykorzystania.  Chce móc z niej korzystać zgodnie z własnymi oczekiwaniami. I to są ostatecznie już koszty stałe i zazwyczaj w 100% po stronie samorządu. 

Planując tworzenie infrastruktury konieczne jest więc nie tylko określenie oczekiwań odnośnie rozwiązań architektonicznych i uwzględnienie kosztów ich budowy. Równie ważne jest zaplanowanie sposobu i kosztów realizacji wysokiej jakości usług społecznych i utrzymania powstałych przestrzeni na oczekiwanym przez społeczność poziomie.