Inicjatywa Trójmorza jako podejście geopolityczne i rola Austrii

Velina Tchakarova, Dyrektor Austriackiego Instytutu Polityki Europejskiej i Bezpieczeństwa (AIES), Livia Benko, AIES Research Fellow

Wstęp

Inicjatywa Trójmorza została powołana w 2015 roku i tworzy ramy pragmatycznej współpracy mającej na celu stworzenie sieci możliwości współpracy dla dwunastu państw Europy Środkowej i Wschodniej (EŚW).[1] Jej celem jest promowanie zakrojonych na szeroką skalę inwestycji infrastrukturalnych, cyfrowych i energetycznych, które są bardzo potrzebne w tym obszarze geograficznym,[2] ponieważ region ten wciąż mierzy się z wyzwaniami słabszego rozwoju głównie w dziedzinie infrastruktury i połączeń międzynarodowych po 45 latach rządów socjalistycznych i ich trwałych negatywnych skutkach po upadku Związku Radzieckiego.[3] Inicjatywa Trójmorza pełni rolę wspierającą w stosunku do działań Unii Europejskiej (UE), która pełni kluczową rolę w stopniowym budowaniu lepszej infrastruktury i połączeń międzynarodowych w państwach EŚW i dąży do przezwyciężenia obecnych różnic między Europą Zachodnią i Wschodnią. Jeśli chodzi o program “Łącząc Europę” (Connecting Europe Facility, CEF) 23,4 mld euro zostało przeznaczone z grantów UE na budżet w latach 2014-2020 w celu współfinansowania projektów TEN-T. Od 2014 r. ogłoszono kilka możliwości do składania wniosków dotyczących projektów, w ramach których wsparto 935 projektów na łączną kwotę 23,1 mld euro w sektorze transportu.[4]

Celem EŚW jest osiągnięcie standardów infrastrukturalnych Europy Zachodniej i przezwyciężenie pozostałości okresu komunizmu, przestarzałych technologii, niezrównoważonych systemów zaopatrzenia w energię oraz zaniedbanych dróg transportowych.[5] Integracja europejska doprowadziła do kluczowych inwestycji w łączności na osi Wschód-Zachód, co spowodowało, że oś Północ-Południe jest znacznie gorzej skomunikowana.[6] Poprzez uruchomienie infrastrukturalnej osi Północ-Południe, Inicjatywa Trójmorza ma na celu stworzenie połączonej i bardziej samowystarczalnej Europy z większą dywersyfikacją łańcuchów dostaw i infrastruktury.[7] Inicjatywa Trójmorza ze swoimi ambitnymi celami przewyższa poprzednie projekty 12 państw sygnatariuszy i ma wielki potencjał dla przyszłej komunikacji w Europie.[8]

Filar gospodarczy Inicjatywy Trójmorza

Razem, obecni członkowie Inicjatywy Trójmorza reprezentują około jednej trzeciej terytorium UE, jedną czwartą jej populacji i jedną piątą jej PKB.[9] Jest to jeden z najszybciej rozwijających się regionów na świecie, biorąc pod uwagę, że poziom rozwoju niektórych państw (np. Słowacji) był podobny do “azjatyckich tygrysów” przed pandemią COVID-19.[10]

Przed kryzysem COVID-19, te państwa doświadczył najwyższego wzrostu gospodarczego w UE, zbliżając się do 3,5% w porównaniu do średniej całego bloku wynoszącej 2,1% na początku 2020 roku.[11] Według najnowszych prognoz MFW opublikowanych w opracowaniu Bruegela[12], ten obszar geograficzny będzie świadkiem najbardziej znaczącego wzrostu gospodarczego po kryzysie COVID-19, co pomoże tym krajom dogonić Europę Zachodnią pod względem ekonomicznym. Inicjatywa Trójmorza mogłaby wzmocnić impet gospodarczy tego obszaru poprzez przyciągnięcie większej liczby prywatnych inwestorów, ponieważ bez zaangażowania prywatnego sektora i prywatnego kapitału nie da się przezwyciężyć luki rozwojowej pomiędzy regionem trójmorza, a resztą Europy w większości obszarów.[13]

Inicjatywa Tójmorza gra nie tylko rolę w uniezależnieniu się od dostaw gazu z Rosji, ale także umożliwia wyższy poziom połączeń infrastrukturalnych. Jednym z flagowych projektów Inicjatywy Trójmorza jest autostrada Via Carpatia, która ma prowadzić przez Polskę, Słowację, Węgry, Rumunię i Grecję. Ta nowa autostrada stanowiłaby główny element integracyjny dla słabiej rozwiniętych regionów wschodniej Polski, wschodniej Słowacji i wschodnich Węgier.[14]

Finlandia i Estonia podpisały porozumienie w sprawie dużych projektów transportowych, w tym 103-kilometrowego podmorskiego tunelu kolejowego Helsinki-Talin, Rail Baltica oraz korytarz Morze Północne-Morze Bałtyckie. Ten tunel może mieć duże znaczenie dla handlu z Azją poprzez przyszłą arktyczną północną drogę morską, trasę żeglugową pomiędzy Oceanem Atlantyckim i Pacyfikiem.[15]

Filar bezpieczeństwa Inicjatywy Trójmorza i rola USA

Kraje Inicjatywy Trójmorza chcą także wzmocnić bezpieczeństwo europejskie w kontekście regionalnych zagrożeń i ryzyk, takich jak rosnące wpływy Rosji, poprzez coraz ściślejszą współpracę z USA.[16] Inwestując w Inicjatywę Trójmorza, USA są nie tylko obecne w sąsiedztwie, ale także mają nadzieję przeciągnąć region na swoją stronę i uczynić go bardziej przewidywalnym strategicznie. W tym celu USA dostarczają skroplony gaz ziemny (LNG) aby zapewnić państwom EŚW dywersyfikację źródeł energii, tym samym stać się mniej zależnym od rosyjskiego gazu i ropy.[17]

Stany Zjednoczone wspierają Inicjatywę Trójmorza od samego początku. To było widoczne podczas szczytu Inicjatywy Trójmorza w Warszawie w 2017, na którym ówczesny prezydent Doanld Trump wyraził swoje wsparcie dla tej inicjatywy.[18] Ponadto, sekretarz stanu Mike Pompeo zobowiązał się do przekazania 1 mld USD (850 milionów euro) na fundusz Inicjatywy Trójmorza.[19] W październiku 2020 r., przed wyborami prezydenckimi, Joe Biden również pokazał zainteresowanie Inicjatywą Trójmorza. Zostało to potwierdzone po zwycięstwie Bidena, kiedy amerykański Kongres wydał rezolucję nr 672 wspierającą projekty w ramach Inicjatywy Trójmorza i jej strategiczną koncepcję.[20] W 2021 r., administracja Bidena planuje kontynuować pielęgnowanie Inicjatywy Trójmorza jako centralnego element polityki USA w Europie.[21] Inicjatywa Trójmorza stanowi również wielką szansę dla USA na realizację własnych interesów gospodarczych w regionie i użycia ich jako instrumentów do walki z Chinami w EŚW.[22] Inicjatywa Trójmorza umożliwia USA osiągnięcie wpływów gospodarczych i technologicznych w regionie, a jednocześnie jest postrzegane jako element projekcji wpływów w kierunku Azji.[23] USA mają duże szanse na sukces, gdyż w EŚW rośnie podejrzliwość wobec chińskich ambicji, spotęgowanych pandemią koronawirusa, która ujawniła, jak niestabilne są globalne łańcuchy dostaw ze względu na ich zależność od Chin.[24] USA próbują ograniczyć wpływy Chin na technologie telefonów komórkowych poprzez plan “5G Clean Network Security”.[25] Sieć 5G jest niezbędna dla interesów USA ponieważ umożliwia kontrolę danych w regionach, w których jest utrzymywana.[26]

Stanowisko państw członkowskich Inicjatywy Trójmorza wobec państw trzecich jest zróżnicowane. Polska, Rumunia i Państwa Bałtyckie reprezentują tak zwany “blok amerykański”, który najbardziej obawia się ekspansjonizmu Rosji.[27] Z drugiej strony, Węgry i Austria dążą do zachowania przyjaznych stosunków z Rosją.[28] Czechy są nadal jednym z najbardziej lojalnych klientów rosyjskiego koncernu gazowego Gazprom.[29] Różnice te nie są jednak na tyle poważne, by zakłócić planowaną współpracę w zakresie LNG, więc jest to obiecujący obszar, gdzie Inicjatywa Trójmorza może odegrać role wspierającą.[30]

Filar energetyczny Inicjatywy Trójmorza

Kwestią intensywnie dyskutowaną w regionie trójmorza jest bezpieczeństwo energetyczne i zależność od rosyjskich dostaw gazu. Mimo, że państwa EŚW podejmują działania w kierunku dywersyfikacji źródeł energii, to ich ogólna zależność od rosyjskiego gazu wynosi wciąż 70% (2019 r.).[31] Rosja destabilizuje swoich bezpośrednich sąsiadów poprzez wojnę hybrydową na Ukrainie i prowadzenie kampanii dezinformacyjnej.[32] Dlatego polski rząd dąży do zmniejszenia swojej zależności od rosyjskiego gazu i zastąpienia go amerykańskimi dostawami. Poprzez zwiększenie dywersyfikacji energetycznej, ale również bezpieczeństwa energetycznego i konkurencyjności rynkowej, Rosja nie byłaby w stanie “szantażować” państw EŚW. Nie tylko Polska, ale też Państwa Bałtyckie dążą do instalacji LNG, tak jak zrobiła to Chorwacja.[33] Realizacja 48 “priorytetowych projektów połączeniowych” została uzgodniona podczas szczytu Inicjatywy Trójmorza w Bukareszcie w 2018 roku.[34] Wśród nich jest wiele projektów gazowych, które mają kluczowe znaczenie dla państw Grupy Wyszechradzkiej i dywersyfikacji dostaw dla EŚW: “gazociąg GIPL (Polska-Litwa), połączenie gazowe BRUA (Bułgaria-Rumunia-Węgry-Austria) i gazociąg Eastring (Słowacja-Węgry-Rumunia-Bułgaria), połączenie Rumunia-Węgry, Baltic Pipe (Norwegia-Dania-Polska, Polska-Słowacja i Polska-Ukraina)”.[35]

Filar finansowy Inicjatywy Trójmorza

Inicjatywa Trójmorza może odegrać role wspierającą w odbudowie po pandemii, ponieważ inwestycje i nowe projekty będą potrzebne w postcovidowej Europie.[36] Ostatnio, europejska komisarz ds. Energii, Kadri Simson, podkreśliła kluczową role Inicjatywy Trójmorza w wychodzeniu z kłopotów gospodarczych Europy Środkowej i Wschodniej spowodowanych pandemią oraz we wspieraniu Europejskiego Zielonego Ładu.[37]

UE zgodziła się zapewnić finansowanie dla około połowy planowanych projektów w ramach Inicjatywy Trójmorza.[38] Potrzeba jednak więcej pieniędzy, zważywszy że środki finansowe potrzebne do modernizacji regionu EŚW są ogromne, i na dzień dzisiejszy wynoszą około 600 mld euro.[39]

Funkcjonuje również Fundusz Trójmorza, który zapewnia wsparcie gospodarcze dla Inicjatywy w rozwoju infrastruktury. Fundusz został zarejestrowany 29 maja 2019 r., w Luksemburgu. Jego inicjatorami były polski Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) i rumuński narodowy EximBank, które były również pierwszymi inwestorami. 16 kwietnia 2020 r., Estonia została trzecim państwem, które dołączyło do Funduszu Trójmorza z wkładem 20 milionów euro.[40] Polska przeznaczyła 875 milionów euro, a Słowenia 28 milionów euro. Bułgaria, Chorwacja, Węgry, Łotwa, Litwa i Rumunia również wniosły duże kwoty.[41] Te inwestycje mają pomóc w pozytywnym rozwoju projektów Inicjatywy Trójmorza, a także wspierać odbudowę po pandemii. Inicjatywa Trójmorza, przy wsparciu USA i pomimo COVID-19, nadal odnosiła sukcesy w ciągu ostatniego roku.[42] Można ją postrzegać jako inwestycję zarówno w kolektywną i narodową obronę, jak i wzrost gospodarczy oraz jako inicjatywę z przyszłym potencjałem.[43]

Austriackie podejście do Inicjatywy Trójmorza oparte na budowaniu mostów

Austria zajmuje wyjątkową pozycję w ramach Inicjatywy Trójmorza, ponieważ widzi siebie jako pomost pomiędzy Europą Zachodnią, a państwami byłego bloku sowieckiego EŚW. Ta alpejska republika jest jedynym członkiem, który nie był częścią Układu Warszawskiego ani Jugosławii w trakcie „zimnej wojny”. W tym kontekście, Austria może zostać zarówno „hamującym” jak i stymulatorem Inicjatywy Trójmorza. Z jednej strony, Wiedeń nie widzi motywacji w udziale w Inicjatywie Trójmorza jako sposobu na zmniejszenie zależności członków UE od importu rosyjskiej ropy i gazu, ponieważ sam kraj odgrywa ważną role jako hub energetyczny dla rosyjskich dostaw na rynek europejski. Z drugiej strony, Austria mogłaby wnieść znaczący wkład w rozwój infrastruktury transportowej i cyfrowej na linii północ-południe.[44]

Uwzględnienie możliwych efektów “hamującego” oznacza, że Austria nie zawsze podziela te same interesy geo-ekonomiczne z innymi państwami członkowskimi, zwłaszcza w kluczowych kwestiach energetycznych i infrastrukturalnych. Na przykład wiele państw Europy Wschodniej, które przez dekady były pod moskiewską dominacją, obawia się rosnących wpływów Rosji w regionie i sprzeciwia się budowie gazociągu Nord Stream II. Nawiasem mówiąc, opowiadają się one również za importem LNG, również z USA, który coraz częściej ma docierać do Europy przez polskie wybrzeże Bałtyku. Z drugiej strony, Austria postrzega gazociąg Nord Stream II, w którego finansowanie jest zaangażowane również OMV, przede wszystkim jako „projekt komercyjny”. Dywersyfikacja źródeł energii podobnie jak dywersyfikacja dróg przesyłu energii jest bardzo ważna dla austriackich interesów. Istnieje duży projekt gazociągu z Rumuni do Austrii, tzw. BRUA, którym Austria jest bardzo zainteresowana. Rurociąg ten ma w przyszłości dostarczać gaz ziemny do odbiorców w Bułgarii, Rumunii, Austrii i na Węgrzech. Inicjatywa Trójmorza może mieć decydujący wpływ przy budowie tego gazociągu.[45]

Jeśli chodzi o efekty stymulujące, to “republika alpejska” ma także swoją agendę geopolityczną. Jeśli jest jakaś rola geopolityczna, która w dużym stopniu odpowiada ambicjom Austrii w Europie, to jest to rola “budowniczego mostów”, którą Wiedeń z zapałem realizuje od czasów rozszerzeń z 2004 i 2007 roku. Przystąpienie do UE krajów Europy Środkowej i Wschodniej przesunęło Austrię z peryferii do centrum UE, co wiązało się z wykorzystaniem wielkiego potencjału gospodarczego z nowych rynków na Wschodzie. Wart 80 mld USD korytarz kolejowy i drogowy o wysokiej przepustowości połączy porty w Gdańsku i Świnoujściu z portami w Treście, Ravennie i Ankonie, przecinając silnie uprzemysłowione obszary takie jak Warszawa, Górny Śląsk, Wiedeń i Dolina Padu. Austria nadal musi zdecydować, jak zdefiniować swoją rolę w Inicjatywie Trójmorza, aby nie stać się „gapowiczem” w zakresie luk inwestycyjnych i wymagań infrastrukturalnych w porównaniu z innymi krajami Europy Środkowo-Wschodniej.[46]

Ogólnie rzecz biorąc, Austria pozytywnie ocenia kierowaną przez Stany Zjednoczone Inicjatywę Trójmorza, w celu ściślejszej współpracy w Europie Środkowej i Wschodniej, ale sprzeciwia się “dublowaniu” ze względu na inne projekty w ramach UE. Austria chce uniknąć nakładania się na siebie struktur europejskich, instrumentów finansowych i podejść opartych na członkostwie w UE. Z perspektywy Wiednia, Inicjatywa stanowi dobrą okazję do wsparcia wysiłków UE na rzecz wzmocnienia spójności i redukcji istniejących dysproporcji regionalnych, na przykład poprzez rozbudowę infrastruktury i poprawę komunikacji. Austria widzi wartość dodaną we współpracy w realizacji już istniejących planów UE, np. w dziedzinie infrastruktury, energii i połączeń cyfrowych. Ponadto, Austria oczekuje, że Inicjatywa Trójmorza podniesie świadomość polityczną w regionalnym wymiarze europejskiej integracji.[47] Podsumowując, Austria będzie kontynuować wspieranie Inicjatywy Trójmorza jako ramy dla określenia rozwoju i realizacji wspólnych celów państw EŚW, które nadal będą miały strategiczne znaczenie dla jej interesów geopolitycznych oraz geoekonomicznych.

Geoekonomiczne i geopolityczne implikacje Inicjatywy Trójmorza

Inicjatywa ta jest jak na razie najśmielszym i najbardziej ambitnym projektem geopolitycznym współczesnych czasów, mającym na celu radykalną zmianę przyszłości Europy Środkowej i Wschodniej. Inicjatywa Trójmorza ma charakter geostrategiczny, ponieważ obiecuje dalszą integrację i połączenie tego regionu z głównymi europejskimi sieciami energetycznymi, transportowymi i komunikacyjnymi. W ostatecznym rozrachunku stworzy to nowe szanse działania dla UE jako spójnego podmiotu geoekonomicznego w regionie i promowania jego dalszej modernizacji. Cele Inicjatywy Trójmorza są w pełni zgodne z priorytetami UE w takich obszarach jak transformacja cyfrowa, poprawa łączności oraz odbudowa gospodarek po kryzysie COVID-19.[48] Stany Zjednoczone również skorzystają z Inicjatywy Trójmorza, ponieważ będą mogły sprzedawać LNG większości członków Inicjatywy i pomóc im w budowie niezbędnego system dystrybucji rurociągów z północy na południe, w przeciwieństwie do obecnego systemu dostaw gazu z Rosji do Niemiec (Nord Stream II).[49]

W tym kontekście, Inicjatywa Trójmorza ujawnia nakładanie się geoekonomicznych interesów Brukseli, Waszyngtonu i Berlina.[50] Ich interesy pokrywają się nie tylko pod względem zbieżnych kalkulacji geopolitycznych, ale również budowania solidnej przeciwwagi dla chińskiej inicjatywy infrastrukturalnej “Belt and Road” oraz inicjatywy 17+1 w EŚW. Szybki szlak lądowo-morski na trasie Chiny-Europa obejmuje Węgry, Serbię, Północną Macedonię i Grecję, a łączy się z mającym chińskich właścicieli portem w Pireusie. To kluczowy projekt chińskiej infrastruktury w Europie Południowo-Wschodniej. Tymczasem, Litwa była pierwszym państwem, które opuściło kierowany przez Chiny format 17+1, wzywając UE do “przejścia z dzielącego formatu 17+1 na jednoczący, a zarazem bardziej efektywny format 27+1. UE jest najsilniejsza, gdy wszystkie 27 państw członkowskich działa wspólnie z instytucjami UE”.[51]

Udrożnienie geoekonomicznego węzła między północą (region arktyczny), gdzie oczekuje się, że północny szlak transportowy znacząco skróci globalny przepływ towarów, a południem w regionie śródziemnomorskim, gdzie państwa członkowskie poszukują nowych możliwości połączeń z Afryką Północną, ma strategiczne znaczenie dla UE, francusko-niemieckiej siły napędowej europejskiej integracji i dla USA. Ze względu na te realia, członkowie Inicjatywy Trójmorza podkreślają również potrzebę lepszej komunikacji poprzez wzmocnienie współpracy politycznej i gospodarczej w regionie oraz w ramach samej UE. Inicjatywa Trójmorza mogłaby pomóc zatrzeć tradycyjny podział Europy na Zachód i Wschód i przezwyciężyć to piętno, co byłoby również korzystne dla integracji i spójności UE w ramach zjednoczonej EŚW.[52] Zwiększona integracja tych państw mogłaby poprawić zbieżność ich interesów, co w dłuższej perspektywie wzmocni ich pozycję w samej UE.[53]

Pomimo różnych wspólnych intencji, członkowie Inicjatywy Trójmorza są politycznie podzieleni. Stanowiska polityczne, zwłaszcza wobec Rosji, są bardzo różne. Dlatego też nie jest jeszcze możliwe mówienie jednym głosem w stosunku do reszty UE. Wspólne projekty gospodarcze są najlepszą długoterminową formą współpracy – i pozostają “atrakcyjnym narzędziem” dla USA i UE do wywierania pozytywnego wpływu na tę część Europy.[54]

Państwa anglosfery[55], “Quad”[56], i Inicjatywy Trójmorza forsowały równolegle projekty infrastrukturalne, rekonfigurację łańcucha dostaw i interoperacyjność wojskową w przeciwieństwie do chińskiej globalnej inicjatywy “Belt and Road” i 17+1 w EŚW. W tym kontekście Inicjatywa Trójmorza powinna być odczytywana jako geopolityczny i geoekonomiczny projekt UE i Stanów Zjednoczonych mający na celu stworzenie korytarzy łączności Północ-Południe (Bałtyk-Adriatyk-Morze Czarne) wzdłuż szlaków transportowych, energetycznych i infrastrukturalnych, które będę niezbędne do rozbudowy połączeń UE-Północna Afryka i ograniczenia wpływów „smoka i niedźwiedzia” (Chin i Rosji).

Podsumowując, region EŚW zbyt długo cierpiał z powodu satelickiej roli Związku Radzieckiego podczas “zimnej wojny”, a obecnie grozi mu zostanie “strefą buforową” wciśniętą pomiędzy Europę Zachodnią z jednej strony, a asertywnych graczy regionalnych jak Chiny i Rosja z drugiej strony.[57] Jednak wyścig o nową infrastrukturę, transport i łączność cyfrową pomiędzy głównymi konkurentami może doprowadzić do zwiększenia zachęt dla UE oraz USA do bardziej aktywnego zaangażowania, co będzie miało pozytywny wpływ na równowagę sił w tym regionie.

Bibliografia

Arctic Bulk. “Northern Sea Route – The Shortcut between Asia and Europe.”. http://www.arcticbulk.com/article/186/NORTHERN_SEA_ROUTE (Accessed May 27, 2021)

Barska, Emma. “Three Seas Initiative Source Digest”, Polish American Congress, http://www.pac1944.org/three-seas-initiative/three-seas-initiative-source-digest-2/ (Accessed May 27, 2021).

Claeys, Grégory, Zsolt Darvas, Maria Demertzis, and Guntram B. Wolff. “The Great COVID-19 Divergence: Managing a Sustainable and Equitable Recovery in the European Union.” Bruegel, May 20, 2021. https://www.bruegel.org/2021/05/the-grand-covid-19-divergence/ (Accessed May 27, 2021).

European Commission. “European Commission Supports Ten Additional Sustainable and Safe Transport Infrastructure Projects in Europe with €68.6 Million.” Innovation and Networks Executive Agency – European Commission, January 18, 2021. https://ec.europa.eu/inea/en/news-events/newsroom/european-commission-supports-ten-additional-sustainable-and-safe-transport (Accessed May 27, 2021).

Górka, Marek. “The Three Seas Initiative as a Political Challenge for the Countries of Central and Eastern Europe.” Politics in Central Europe, No. 14(3). December, 2018: 55-73. https://www.researchgate.net/publication/331871310_The_Three_Seas_Initiative_as_a_Political_Challenge_for_the_Countries_of_Central_and_Eastern_Europe/link/5c90fa0da6fdcc38175e4fdf/download.

Gregg, Samuel. “Getting real about the Anglosphere”, Law & Liberty, February 17, 2020. https://lawliberty.org/getting-real-about-the-anglosphere/ (Accessed May 28, 2021).

Industriemagazin. “Drei-Meere-Initiative – Österreich pocht auf Führungsrolle in der EU“, Industriemagazin, June 07, 2019. https://industriemagazin.at/a/drei-meere-initiative-oesterreich-pocht-auf-fuehrungsrolle-der-eu (Accessed May 28, 2021).

Kluth, Andreas. “This is how Europe can push back against China and Russia”, Bloomberg Opinion, May 19, 2021. https://www.bloomberg.com/opinion/articles/2021-05-19/europe-can-fend-off-china-and-russia-via-three-seas-initiative?cmpid%3D=socialflow-twitter-view&utm_medium=social&utm_source=twitter&utm_content=view&utm_campaign=socialflow-organic (Accessed May 28, 2021).

Kochis, Daniel. “US Contributions to 3 Seas Investment Fund are Smart, Strategic”, The Daily Signal, January 05, 2021. https://www.dailysignal.com/2021/01/05/us-contributions-to-3-seas-investment-fund-are-smart-strategic/ (Accessed May 28, 2021).

Kochis, Daniel. “The Three Seas Initiative is a Strategic Investment that deserves the Biden Administration’s Support”, The Heritage Foundation, February 18, 2021. https://www.heritage.org/sites/default/files/2021-02/IB6051.pdf (Accessed May 28, 2021).

Kutty, Sumitha Narayanan and Rajesh Basrur. “The Quad: What it is – and what it is not”, The Diplomat, March 24, 2021. https://thediplomat.com/2021/03/the-quad-what-it-is-and-what-it-is-not/ (Accessed May 28, 2021).

Lau, Stuart. “Lithuania pulls out of China’s ‘17+1’ bloc in Eastern Europe”, Politico, May 21, 2021. https://www.politico.eu/article/lithuania-pulls-out-china-17-1-bloc-eastern-central-europe-foreign-minister-gabrielius-landsbergis/ (Accessed May 28, 2021).

Lewicki, Grzegorz. “Meet the Three Seas Initiative: the Crucial International Project You Probably Know Little About.” Notes From Poland, January 12, 2021. https://notesfrompoland.com/2021/01/08/meet-the-three-seas-initiative-the-crucial-international-project-you-probably-know-little-about/ (Accessed May 27, 2021).

Lewicki, Grzegorz. “Iniciativa Trojmoří: Jaký Má Geostrategický Význam pro Evropu a USA?” Forum24, January 26, 2021. https://www.forum24.cz/iniciativa-trojmori-jaky-ma-geostrategicky-vyznam-pro-evropu-a-usa/ (Accessed May 27, 2021).

Ministry of Foreign Affairs Republic of Estonia. “Three Seas Initiative (3SI)”, Ministry of Foreign Affairs, February 05, 2021. https://vm.ee/en/three-seas-initiative-3si (Accessed May 28, 2021).

Ministry of Foreign Affairs Republic of Poland. “Meeting of government coordinators for the Three Seas Initiative”, Ministry of Foreign Affairs Press Office, February 11, 2021. https://www.gov.pl/web/diplomacy/meeting-of-government-coordinators-for-the-three-seas-initiative (Accessed May 28, 2021).

Morris, David. “The Three Seas Initiative: A European answer to China’s Belt and Road?”, The Interpreter, October 26, 2020. https://www.lowyinstitute.org/the-interpreter/three-seas-initiative-european-answer-china-s-belt-and-road (Accessed May 28, 2021).

Musialek, Pawel. “The Three Seas Initiative: Natural Gas in Central European Foreign Policy.” ISPI, February 24, 2020. https://www.ispionline.it/it/pubblicazione/three-seas-initiative-natural-gas-central-european-foreign-policy-25128 (Accessed May 27, 2021).

Sál, Karel. “Iniciativa Trojmorí: Velké ambice”, Institut Pro Politiku A Společnost, September 20, https://www.politikaspolecnost.cz/wp-content/uploads/2020/09/Iniciativa-Trojmo%C5%99%C3%AD-Velk%C3%A9-ambice-IPPS.pdf (Accessed May 27, 2021).

Schubert, Gerald. “Drei-Meere-Initiative tagt in Tallinn, Österreich ist dabei“, Der Standard, October 18. 2020, https://www.derstandard.at/story/2000120987326/drei-meere-initiative-tagt-in-tallinn-oesterreich-ist-dabei (Accessed May 28, 2021).

Sieradzka, Monika. “Europe’s ‚Three Seas Initiative’ Aims to Curb Chinese Influence.” DW.com. Deutsche Welle, October 18, 2020. https://www.dw.com/en/europes-three-seas-initiative-aims-to-curb-chinese-influence/a-55314607 (Accessed May 27, 2021).

Sierdzka, Monika. “Drei-Meere-Initiative” bekommt Rückenwind aus Amerika“, DW.com. Deutsche Welle, October 19, 2020. https://www.dw.com/de/drei-meere-initiative-bekommt-r%C3%BCckenwind-aus-amerika/a-55298517 (Accessed May 28, 2021).

SpotData, “Perspectives for infrastructural investments in the Three Seas region”, n.d., https://spotdata.pl/research/download/74 (Accessed May 27, 2021).

Thomas, Matthew. “The Three Seas Initiative.” Baltic Security Foundation, March 16, 2020. https://balticsecurity.eu/three_seas_initiative/ (Accessed May 27, 2021).

Urrutia, Ignacio. “The Three Seas Initiative”, Sistema Critico International, February 24, 2021. https://www.sistemacritico.it/international/2021/02/24/the-three-seas-initiative-a-general-perspective-of-the-projects-geopolitical-realm/ (Accessed May 28, 2021).

Van der Bellen, Alexander. “Gipfeltreffen der Drei-Meere-Initiative in Bukarest: Bundespräsident Alexander Van der Bellen befürwortet das Projekt, um die regionale Zusammenarbeit in Mittel- und Osteuropa zu fördern“, Bundespraesident.at, September 18, 2018. https://www.bundespraesident.at/aktuelles/detail/drei-meere-initiative-2018 (Accessed May 28, 2021).

Zbinkowski, Grzegorz, “The Three Seas Initiative and its Economic and Geopolitical Effect on the European Union and Central and Eastern Europe”, COPE Vol. 22 (2), 2019. https://czasopisma.uni.lodz.pl/CER/article/view/5276/4951 (Accessed May 28, 2021).

[1] Pawel Musialek, “The Three Seas Initiative: Natural Gas in Central European Foreign Policy,” ISPI, February 24, 2020, https://www.ispionline.it/it/pubblicazione/three-seas-initiative-natural-gas-central-european-foreign-policy-25128 (Accessed May 27, 2021).

[2] Grzegorz Lewicki, “Meet the Three Seas Initiative: the Crucial International Project You Probably Know Little About,” Notes From Poland, January 12, 2021, https://notesfrompoland.com/2021/01/08/meet-the-three-seas-initiative-the-crucial-international-project-you-probably-know-little-about/ (Accessed May 27, 2021).

[3] Musialek, “The Three Seas Initiative.”

[4] European Commission, “European Commission Supports Ten Additional Sustainable and Safe Transport Infrastructure Projects in Europe with €68.6 Million,” Innovation and Networks Executive Agency – European Commission, January 18, 2021, https://ec.europa.eu/inea/en/news-events/newsroom/european-commission-supports-ten-additional-sustainable-and-safe-transport (Accessed May 27, 2021).

[5] Lewicki, “Meet the Three Seas Initiative.”

[6] Musialek, “The Three Seas Initiative.”

[7]Matthew Thomas, “The Three Seas Initiative”, Baltic Security Foundation, March 16, 2020, https://balticsecurity.eu/three_seas_initiative/ (Accessed May 27, 2021).

[8] Karel Sál, “Iniciativa Trojmorí: Velké ambice,” Institut Pro Politiku A Společnost, September 2020,

https://www.politikaspolecnost.cz/wp-content/uploads/2020/09/Iniciativa-Trojmo%C5%99%C3%AD-Velk%C3%A9-ambice-IPPS.pdf (Accessed May 27, 2021).

[9] Lewicki, “Meet the Three Seas Initiative.”

[10]SpotData, “Perspectives for infrastructural investments in the Three Seas region,” n.d., https://spotdata.pl/research/download/74 (Accessed May 27, 2021).

[11] Monika Sieradzka, “Europe’s ‚Three Seas Initiative’ Aims to Curb Chinese Influence,” Deutsche Welle, October 18, 2020, https://www.dw.com/en/europes-three-seas-initiative-aims-to-curb-chinese-influence/a-55314607 (Accessed May 27, 2021).

[12] Grégory Claeys et al., “The Great COVID-19 Divergence: Managing a Sustainable and Equitable Recovery in the European Union,” Bruegel, May 20, 2021, https://www.bruegel.org/2021/05/the-grand-covid-19-divergence/ (Accessed May 27, 2021).

[13]Emma Barska, “Three Seas Initiative Source Digest”, Polish American Congress, http://www.pac1944.org/three-seas-initiative/three-seas-initiative-source-digest-2/ (Accessed May 27, 2021).

[14] Sál, “Iniciativa Trojmorí: Velké ambice.”

[15] Arctic Bulk, “Northern Sea Route – The Shortcut between Asia and Europe,” accessed May 28, 2021, http://www.arcticbulk.com/article/186/NORTHERN_SEA_ROUTE.

[16] Lewicki, “Meet the Three Seas Initiative.”

[17] Ibid.

[18] Grzegorz Lewicki, “Iniciativa Trojmoří: Jaký Má Geostrategický Význam pro Evropu a USA?,” Forum24, January 26, 2021, https://www.forum24.cz/iniciativa-trojmori-jaky-ma-geostrategicky-vyznam-pro-evropu-a-usa/ (Accessed May 27, 2021).

[19] Sieradzka, “Europe’s ‚Three Seas Initiative’ Aims to Curb Chinese Influence.”

[20] Lewicki, “Iniciativa Trojmoří: Jaký Má Geostrategický Význam pro Evropu a USA?,”

[21] Daniel Kochis, “The Three Seas Initiative Is a Strategic Investment that Deserves the Biden Administration’s Support,” The Heritage Foundation, No. 6051, (February, 2021): 1-7, https://www.heritage.org/sites/default/files/2021-02/IB6051.pdf.

[22] Sieradzka, “Europe’s ‚Three Seas Initiative’ Aims to Curb Chinese Influence.”

[23] Lewicki, “Iniciativa Trojmoří: Jaký Má Geostrategický Význam pro Evropu a USA?”

[24] Sieradzka, “Europe’s ‚Three Seas Initiative’ Aims to Curb Chinese Influence.”

[25] Ibid.

[26] Lewicki, “Iniciativa Trojmoří: Jaký Má Geostrategický Význam pro Evropu a USA?”

[27] Ignacio Urrutia, “The Three Seas Initiative,” Sistema Critico International, February 24, 2021, https://www.sistemacritico.it/international/2021/02/24/the-three-seas-initiative-a-general-perspective-of-the-projects-geopolitical-realm/.

[28] Kochis, “The Three Seas Initiative Is a Strategic Investment that Deserves the Biden Administration’s Support,” 1-7.

[29] Urrutia,“The Three Seas Initiative.”

[30] Musialek, “The Three Seas Initiative: Natural Gas in Central European Foreign Policy.”

[31] Sál, “Iniciativa Trojmoří: Velké ambice,”

[32] Lewicki, “Meet the Three Seas Initiative: the crucial international project you probably know little about.”

[33] Marek Górka, “The Three Seas Initiative as a Political Challenge for the Countries of Central and Eastern Europe,” Politics in Central Europe, No. 14(3), (December, 2018):55-73, https://www.researchgate.net/publication/331871310_The_Three_Seas_Initiative_as_a_Political_Challenge_for_the_Countries_of_Central_and_Eastern_Europe/link/5c90fa0da6fdcc38175e4fdf/download

[34] David Morris, “The Three Seas Initiative: Europe’s Answer to the Belt and Road?” The Maritime Executive, (Accessed May 27, 2021), https://maritime-executive.com/editorials/the-three-seas-initiative-europe-s-answer-to-the-belt-and-road.

[35] Musialek, “The Three Seas Initiative: Natural Gas in Central European Foreign Policy.”

[36] Sál, “Iniciativa Trojmoří: Velké ambice.”

[37] Barska, “Three Seas Initiative Source Digest.”

[38] Morris, “The Three Seas Initiative: Europe’s Answer to the Belt and Road?”

[39] Lewicki, “Iniciativa Trojmoří: Jaký Má Geostrategický Význam pro Evropu a USA?”

[40] Ministry of Foreign Affairs Republic of Estonia, “Three Seas Initiative (3SI),” Ministry of Foreign Affairs, (Accessed May 27, 2021), https://vm.ee/en/three-seas-initiative-3si

[41] Daniel Kochis, “US Contributions to 3 Seas Investment Fund are Smart, Strategic,” The Daily Signal, January 05, 2021 https://www.dailysignal.com/2021/01/05/us-contributions-to-3-seas-investment-fund-are-smart-strategic/ (Accessed May 28, 2021).

[42] Kochis, “The Three Seas Initiative Is a Strategic Investment that Deserves the Biden Administration’s Support,” 1-7.

[43] Matthew Thomas, “The Three Seas Initiative,”Baltic Security Foundation, March 16, 2020, https://balticsecurity.eu/three_seas_initiative/ (Accessed May 28, 2021).

[44] Grzegorz Zbinkowski, “The Three Seas Initiative and its Economic and Geopolitical Effect on the European Union and Central and Eastern Europe,” COPE Vol. 22 (2), 2019, https://czasopisma.uni.lodz.pl/CER/article/view/5276/4951 (Accessed May 28, 2021).

[45]Alexander Van der Bellen, “Gipfeltreffen der Drei-Meere-Initiative in Bukarest: Bundespräsident Alexander Van der Bellen befürwortet das Projekt, um die regionale Zusammenarbeit in Mittel- und Osteuropa zu fördern,“ Bundespraesident.at, September 18, 2018, https://www.bundespraesident.at/aktuelles/detail/drei-meere-initiative-2018 (Accessed May 28, 2021).

[46] Gerald Schubert, “Drei-Meere-Initiative tagt in Tallinn, Österreich ist dabei,“ Der Standard, October 18, 2020, https://www.derstandard.at/story/2000120987326/drei-meere-initiative-tagt-in-tallinn-oesterreich-ist-dabei (Accessed May 28, 2021).

[47] Industriemagazin, “Drei-Meere-Initiative – Österreich pocht auf Führungsrolle in der EU,“ Industriemagazin, June 07, 2019, https://industriemagazin.at/a/drei-meere-initiative-oesterreich-pocht-auf-fuehrungsrolle-der-eu (Accessed May 28, 2021).

[48]Ministry of Foreign Affairs Republic of Poland, “Meeting of government coordinators for the Three Seas Initiative”, Ministry of Foreign Affairs Press Office, February 11, 2021, https://www.gov.pl/web/diplomacy/meeting-of-government-coordinators-for-the-three-seas-initiative (Accessed May 28, 2021).

[49] Morris, “The Three Seas Initiative: Europe’s Answer to the Belt and Road?”.

[50] Andreas Kluth, “This is how Europe can push back against China and Russia,” Bloomberg Opinion, May 19, 2021, https://www.bloomberg.com/opinion/articles/2021-05-19/europe-can-fend-off-china-and-russia-via-three-seas-initiative?cmpid%3D=socialflow-twitter-view&utm_medium=social&utm_source=twitter&utm_content=view&utm_campaign=socialflow-organic (Accessed May 28, 2021).

[51] Stuart Lau, “Lithuania pulls out of China’s ‘17+1’ bloc in Eastern Europe”, Politico, May 21, 2021, https://www.politico.eu/article/lithuania-pulls-out-china-17-1-bloc-eastern-central-europe-foreign-minister-gabrielius-landsbergis/ (Accessed May 28, 2021).

[52] Urrutia, “The Three Seas Initiative.”

[53] Musialek, “The Three Seas Initiative: Natural Gas in Central European Foreign Policy.”

[54] Monika Sieradzka, “Drei-Meere-Initiative” bekommt Rückenwind aus Amerika“, Deutschland Welle, October 19, 2020, https://www.dw.com/de/drei-meere-initiative-bekommt-r%C3%BCckenwind-aus-amerika/a-55298517 (Accessed May 28, 2021).

[55] Samuel Gregg, “Getting real about the Anglosphere,” Law & Liberty, February 17, 2020, https://lawliberty.org/getting-real-about-the-anglosphere/ (Accessed May 28, 2021).

[56] Sumitha Narayanan Kutty and Rajesh Basrur, “The Quad: What it is – and what it is not”, The Diplomat, March 24, 2021, https://thediplomat.com/2021/03/the-quad-what-it-is-and-what-it-is-not/ (Accessed May 28, 2021).

[57] Morris, “The Three Seas Initiative: Europe’s Answer to the Belt and Road?”.